Flag of Timor-Leste

USAID Nia Projetu Reforma Aduaneira

Lingua: English | Tetun

Speeches Shim

Objetivu:

Timor-Leste aspira atu sai membru organizasaun komérsiu rejionál no globál maibé hasoru dezafiu ne’ebé signifikante iha prienxe organizasaun sira nee nia rekizitu. Governu rekoñese benefísiu finanseiru ba aumenta komérsiu maibé ho Diresaun Aduaneira tuan difikulta komérsiu no halo tarde progresu atu sai membru ida husi “pratika-di’ak” komunidade komersiál internasionál nian.

Lokaliza:

Nivel Nasionál Postu Aduaneira tomak iha Timor-Leste

Parseiru Importante:

Autoridade Aduaneira Timor-Leste

Durasaun: Juñu 2017 — Maiu 2020

Kontratu:

 $4.9 millaun

Parseiru nia kontaktu:

International Business Initiatives Corp. (IBI)

Mark Hamill

Xefe de Projetu

Email: Mhamill@ibi-worldwide.com   

USAID nia Kontaktu:

Ana Guterres

Espesialista Jestaun de Projetu

Email: usaid-timor-leste-info@usaid.gov

 
Dili Portu

Rezumu:

USAID nia Projetu Reforma Aduaneira haforsa Governu Timor-Leste (GoTL) nia Planu Reforma Fiskál liu husi hadi’a efisiénsia komérsiu no tránzitu internasionál no transfronteiriço. Projetu ajuda GoTL redús kustu komérsiu nian liu husi implementasaun pratika di’ak internasionál nian konaba desembaraço alfandegário no prosedura tránzitu. Ne’e sei enkoraja investimentu, aumenta governu nia reseita, no apoiu Timor-Leste nia asesaun ba iha Asosiasaun Nasaun Sudeste Aziátiku (ASEAN) no Organizasaun Komérsiu Mundiál (WTO). Konsistente ho pratika sira governasaun di’ak nian, projetu sei hasa’e transparénsia, klaridade, prediktabilidade, no serteza iha ambiente komérsiu nian. Projetu haforsa kapasidade institusionál no umana ba Autoridade Aduaneira foun atu nune’e bele tuir pratika di’ak global no rejionál nian iha komérsiu no aumenta reseita doméstika nian. Hadi’a operasaun aduaneira sei ajuda estimula kreximentu ekonomia no inves­timentu liu husi redús kustu komérsiu nian no habadak tempu ba desembaraço alfandegário nian.     

Alkansu Prinsipal Sira:

  • Redús ona tempu desalfandegamento (prosesa no aprova documentu) nian iha portu Dili ba porsentu 50 dezde projetu ne’e hahú iha 2017.

  • Estabelese ona sistema rejistu de prezensa ne’ebé elimina ona auzénsia la ho justifikasaun.

  • Dezenvolve ona deskrisaun servisu nian ba pozisaun hamutuk 43 no introdús ona kódiku étika foun atu promove integridade no profisionalizmu entre funsionáriu alfándega nian, lori númeru total ne’ebé dezenvolve ona ba ualu nulu.

  • Moderniza ona operasaun aduaneira liu husi 26 regulamentu, prosedura ou polítika foun sira ne’ebé mak konsistente ho estandarte internasionál, ne’ebé Diretór Jerál Autoridade Aduaneira aprova ona 10.

  • Introdús ona matadalan jestaun risku ne’ebé tuir estandarte internasionál hodi rezulta iha hasae uza pista kór matak ba desalfandegamento (prosesa no aprova dokumentu) ba porsentu 56.   

  • Koloka ona mentór sira ne’ebé fó ajuda ba ekipa Auditoria Postu Libertasaun uza metodolojia auditoria no modelu relatóriu ne’ebé dezenvolve husi USAID, rezulta iha halo ona auditoria hamutuk 200 resin dezde projetu ne’e hahú.