Lukru Husi Parseria: Ekipa USAID’s nia Projetu Avansa Agrikultura Hamutuk ho Emprezáriu Hadi’a Agrikultores nia Asesu ba Merkadu

Press Release Shim

Speeches Shim

Avansa Agrikultura
Avansa Tricycles Activity
USAID Avansa/Timor-Leste

Atu fó sai kedas

Kinta, 18 Outubru, 2018

DILI, TIMOR-LESTE – Agrikultores iha Timor-Leste iha ona mudansa ba halo koneksaun ho merkadu no obrigado ba programa subvensaun husi Ajénsia Estadus Unidus ba Dezenvolvimentu Internasionál (USAID) nia projetu Avansa Agrikultura ne’ebé mak ajuda koletór modo presiza iha armazena malirin no karreta hodi tula no lori produtu.  

Projetu servisu hamutuk ho agrikultores hodi transforma sira nia operasaun husi nivel sustentável ba komersiál, maibé dezafiu rua agrikultores hasoru mak menus armazena malirin no transportasaun ba merkadu. Emprezáriu naun-agríkola hare oportunidade ba kolleita no haruka modo maibé dala barak sira uza de’it transporte públiku. 

Liu husi Avansa nia programa subvensaun, kompañia hitu iha Gleno, Hatu-Udo no Maliana asina kontratu ba halibur hamutuk finansia hodi hola trek kaixote malirin tolu, ida trek ki’ik nakloke, motor tolu ho depózitu,  kaixa 147, unidade konsesionáriu bee lima ba fatin rai nian no eskala industriál haat. Simu na’in barak mak sai na’in ba negósiu dahuluk no juventude.       

“Dezenvolvimentu ne’e nudar liña importante seluk ba iha kadeia de valor mak Avansa hasa’e iha Timor-Leste,” Hatete Ofisíais Agrikultura USAID, Kristopher Rowell. “Ne’e atualmente hasa’e valor tuir dalan ne’ebé iha. Agrikultores rezerva tempu, koletór iha transportasaun no merkadu ne’ebé di’ak ba fornese modo fresku ba konsumidora sira. Kadeia valor ne’ebé forte sei ajuda Timor-Leste sai auto-relevante liu tan. 
  
Alende fundu subvensaun ne’e, ne’ebé ajuda negosiante sira ba sosa sira nia ekipamentu uza fahe kustu báziku, Avansa ajuda emprezáriu sira rejistu sira nia negósiu, dezenvolve sira nia proposta de negósiu, asesu ba merkadu nia demanda no identifika sosa na’in ikus nian, ne’ebé mak inklui Supermerkadu sira iha Dili, Restaurante no instituisaun governu nian.   

Emprezáriu eskala ki’ik krítiku tebes ba apoiu kapasita setór privadu sira. Liu husi intervensaun Avansa, agríkola komersiál no oportunidade ba agríkola aumenta iha Timor-Leste. Liu husi USAID nia apoiu dezenvolve no fó ona enerjia ba setór ortikultura komersiál, hadi’a rendimentu agrikultores nian ne’ebé mak agora bele ona atinje $2,080 husi $235 liña baze nian.   

Ba Zelia no Domingos, sira nia negósiu permite Domingos hosi fila ba ninia uma iha area remotas depois servisu iha konstrusaun inkonsisténsia ho saláriu ki’ik. Fundu subvensaun ne’e permite sira hodi sosa motor ida ba lori modo husi Hatu-udo ba Ainaro vila. Sira nia kliente ne’ebé solidus katak inklui feto estudante sira no polisia lokál no sira haluan hodi inklui restaurante ki’ik no fa’an iha merkadu lokál.    

“Agora daudauk kuaze uma kain sanulu moris besik ba lori sira nia produtu ho liman ba ami nia uma kada semana no ami uza transporte lokál hodi lori ba iha merkadu bo’ot sira,” hatete Zelia. “Ho motor ne’ebé iha ami bele ona ba sira nia uma loron-loron no ami mós bele ona aumenta kuantidade ba fa’an no aumenta ona ami nia area kolesaun nian. Motor ne’e mós permite ami bele ona transporta modo seguru liu tan no bele ona redús estragus no hadi’a mós kualidade ba fa’an.”